Hệ thống điều hòa không khí trên ô tô đóng vai trò hấp thu nhiệt từ trong khoang hành khách và thải ra bên ngoài xe. Thực chất đây là quá trình lọc sạch, làm mát và khử bớt độ ẩm không khí từ bên ngoài đi vào khoang hành khách.
Quá trình điều hòa không khí trên ô tô được thực hiện thông qua quá trình vận dụng 3 hiện tượng tự nhiên đơn giản như sau:
- Truyền nhiệt độ;
- Nhiệt ẩn hóa hơi;
- Áp suất nhiệt độ sôi của nước (chuyển hóa thành hơi) và ngưng tụ.
Những nguyên tắc cơ bản này là cơ sở cho mọi hoạt động của hệ thống điều hòa không khí ô tô.
Hoạt động của hệ thống điều hòa không khí trên ô tô (Nguồn: xedienxanh.net)
1. Cấu tạo hệ thống điều hòa không khí trên ô tô
Hệ thống điều hòa không khí trên ô tô là một trong những bộ phận quan trọng không thể thiếu của bất kỳ chiếc xe hơi nào. Hệ thống này đóng vai trò lọc sạch, làm mát không khí, giúp người ngồi trong xe luôn có cảm giác dễ chịu và nhiệt độ không khí được duy trì ở mức phù hợp. Kết cấu của hệ thống điều hòa không khí ô tô được tạo nên từ nhiều chi tiết và bộ phận với chức năng khác nhau, bao gồm:
1.1. Máy nén
Đây là một thiết bị có vai trò trung gian kết nối dàn hơi và dàn lạnh, sử dụng dây đai động cơ và ly hợp từ để dẫn động. Máy nén giúp chuyển đổi chất làm mát ở áp suất từ dàn hơi chuyển thành không khí lạnh với áp suất cao hơn có thể di chuyển đến dàn lạnh.
Máy nén giúp kết nối dàn hơi và dàn lạnh (Nguồn: xedienxanh.net)
Xem thêm:
- Tìm hiểu taplo ô tô là gì? Ý nghĩa các biểu tượng trên taplo ô tô
- Tìm hiểu động cơ xăng: Cấu tạo và nguyên lý hoạt động, phân loại các loại động cơ
1.2. Dàn nóng
Bộ phận dàn nóng trong điều hòa không khí trên ô tô được cấu tạo từ các ống nhỏ và phần cánh nhôm tản nhiệt lắp ở phía trước của két nước. Dàn nóng sẽ chuyển đổi môi chất lạnh từ dạng hơi nước thành dạng chất lỏng tại áp suất cao và nhiệt độ cao.
1.3. Dàn lạnh
Dàn lạnh được thiết kế với kích thước nhỏ gọn hơn so với dàn nóng. Chức năng của dàn lạnh chính là làm bay hơi môi chất lạnh chuyển sang trạng thái hơi tại nhiệt độ thấp cùng áp suất thấp. Khi môi chất lạnh bị giảm nhiệt đột ngột sẽ tỏa ra hơi lạnh làm mát không khí bên trong khoang hành khách ô tô.
Dàn lạnh trên hệ thống điều hòa trên ô tô (Nguồn: xedienxanh.net)
1.4. Van tiết lưu
Khi môi chất lạnh tồn tại ở dạng lỏng với nhiệt độ và áp suất cao đi qua van tiết lưu sẽ lập tức trở thành môi chất lạnh với nhiệt độ và áp suất thấp. Tùy thuộc tình trạng nhiệt độ thực tế trên xe ô tô, van tiết lưu này sẽ tiến hành điều chỉnh lượng môi chất lạnh phun vào dàn lạnh để làm mát không khí ở mức nhiệt phù hợp.
1.5. Bộ lọc khô
Bộ lọc khô là bộ phận có chức năng loại bỏ hơi nước trong môi chất, giúp hạn chế tình trạng nước bị đóng thành tinh thể băng khiến hệ thống điều hòa dễ bị hư hỏng.
1.6. Quạt lồng sóc
Quạt lồng sóc trên hệ thống điều hòa ô tô có chức năng chính là đưa luồng khí lạnh từ dàn lạnh vào bên trong khoang hành khách của xe ô tô. Tùy thuộc từng dòng xe khác nhau, vị trí và thiết kế của khe gió trên điều hòa sẽ khác nhau và tương ứng với số lượng quạt lồng sóc được trang bị.
Xem thêm: Cập nhật giá xe Lux A2.0 và Lux SA2.0 VinFast lăn bánh mới nhất 2024
2. Nguyên lý hoạt động của hệ thống điều hòa ô tô
Máy nén được kết nối với động cơ xe qua dây curoa và tiến hành nén khí lạnh tại áp suất cao. Khi đó nhiệt độ chất làm lạnh sẽ tăng lên và được chuyển sang dàn nóng, chất làm lạnh sau đó được hóa lỏng do tản nhiệt tại áp suất cao. Chất làm lạnh được chuyển tiếp sang van tiết lưu, do sự giảm áp suất đột ngột khiến chất làm lạnh bị hóa hơi và chuyển tiếp tới dàn lạnh. Tại dàn lạnh, hơi khí lạnh sẽ được quạt gió thổi ra khoang hành khách trên xe ô tô giúp không khí được làm mát. Quá trình này cũng là bước kết thúc 1 chu kỳ hoạt động của hệ thống điều hòa không khí trên ô tô.
Nguyên lý hoạt động của hệ thống điều hòa không khí ô tô (Nguồn: xedienxanh.net)
3. Cách sử dụng điều hòa ô tô hiệu quả, kéo dài tuổi thọ
Hiện nay hầu hết các ô tô đều được trang bị hệ thống điều hòa giúp làm mát và lọc sạch không khí. Tuy nhiên khi sử dụng điều hòa không khí trên ô tô, người dùng cũng cần có kỹ năng và thực hiện đúng thao tác để hệ thống có thể hoạt động hiệu quả, kéo dài tuổi thọ và tiết kiệm nhiên liệu. Dưới đây là một số lưu ý sử dụng điều hòa trên ô tô đúng cách:
3.1. Tránh mở điều hòa trước hoặc song song lúc khởi động xe
Việc bật điều hòa trước hoặc đồng thời với quá trình khởi động xe sẽ khiến tiêu hao năng lượng ắc quy xe nhiều hơn và dễ làm hư hỏng ắc quy. Do đó, người dùng chỉ nên bật điều hòa sau khi xe đã khởi động khoảng 10 phút để giúp tiết kiệm nhiên liệu ắc quy và cũng làm điều hòa nhanh mát hơn, kéo dài tuổi thọ của hệ thống làm lạnh không khí.
Người lái bật điều hòa sau khi xe đã khởi động hoàn toàn và tắt điều hòa trước khi dừng xe (Nguồn: xedienxanh.net)
Xem thêm: Động cơ tăng áp là gì? Ưu nhược điểm động cơ tăng áp xe ô tô
3.2. Bật điều hòa trên ô tô là đóng kín cửa xe
Khi mở hệ thống điều hòa không khí trên ô tô, người dùng lưu ý cần phải đóng kín cửa xe để giúp tránh lãng phí hơi lạnh bị thoát ra ngoài, tiết kiệm nhiên liệu đáng kể. Sau khi đóng kín cửa xe, người dùng có thể mở điều hòa ở chế độ gió phù hợp, đảm bảo cảm giác thoải mái khi đi xe.
Đóng kín cửa xe khi bật điều hòa trên ô tô để tiết kiệm nhiên liệu (Nguồn: xedienxanh.net)
3.3. Tăng dưỡng khí cho xe bằng gió lấy từ môi trường
Trong điều kiện thời tiết bình thường, bạn nên sử dụng chế độ quạt gió của điều hoà để lấy gió từ môi trường bên ngoài, giúp tăng dưỡng khí, tạo sự thoải mái cho hành khách ngồi trong xe.
3.4. Tắt điều hòa trên ô tô khi trời mưa
Lưu ý khi vận hành ô tô trong điều kiện trời mưa gió hay đường ngập nước, lái xe nên tắt toàn bộ hệ thống làm mát của điều hòa để tránh bị rác và nước bẩn xâm nhập làm hư hỏng điều hòa không khí trên xe.
Bên cạnh những lưu ý khi sử dụng điều hòa không khí ô tô trên đây, người dùng nên chú ý tắt hệ thống điều hòa khoảng 10 phút trước khi dừng xe và mở cửa kính xe để giúp không khí được lưu thông cân bằng 2 môi trường trong và ngoài xe, sau đó mới tắt máy xe.
Nên tắt hệ thống điều hòa khoảng 10 phút trước khi dừng xe (Nguồn: xedienxanh.net)
Xem thêm: Kinh nghiệm chọn mua máy rửa xe phù hợp với nhu cầu sử dụng
3.6. Điều chỉnh quạt gió, nhiệt độ điều hòa cho phù hợp
Tùy từng điều kiện nhiệt độ và thời tiết, người dùng nên điều chỉnh mức nhiệt và quạt gió của điều hòa trong xe ô tô. Bởi khi bật quạt gió ở công suất quá lớn sẽ gây tiêu tốn nhiều điện năng và cũng gây không ít khó chịu cho người ngồi trong xe. Ngược lại, nếu tốc độ quạt gió quá yếu cũng sẽ hạn chế khả năng làm mát của điều hòa.
3.7. Bảo dưỡng điều hòa trên ô tô định kỳ
Trong quá trình sử dụng, người dùng nên thường xuyên bảo dưỡng và vệ sinh hệ thống điều hòa không khí trên ô tô. Việc này vừa giúp hệ thống luôn hoạt động trong trạng thái tốt nhất, đảm bảo hiệu quả làm mát và kéo dài tuổi thọ thiết bị. Khi bảo dưỡng định kỳ, chủ xe sẽ kịp thời phát hiện các lỗi hư hỏng để sửa chữa, tiết kiệm chi phí sử dụng năng lượng cho hệ thống làm mát và bảo vệ sức khỏe cho hành khách khi đi xe.
Cần định kỳ bảo dưỡng và vệ sinh hệ thống điều hòa trên ô tô (Nguồn: xedienxanh.net)
Hiểu được cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ thống điều hòa không khí trên ô tô cùng cách sử dụng đúng sẽ giúp người lái phát huy tối đa tác dụng của hệ thống điều hòa ô tô, đồng thời giúp bộ phận này có thể hoạt động tốt, độ bền cao, tiết kiệm chi phí sửa chữa do hỏng hóc hay phải thay mới.
